İŞ YARGISINDA YAPILAN ARABULUCULUK DEĞİŞİKLİĞİ VE DİĞER DEĞİŞİKLİKLER

İş yargısında önemli değişiklikler yapan 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu 25 Ekim 2017 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanun sadece 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nu yürürlükten kaldırmakla kalmamış aynı zamanda başta İş Kanunu olmak üzere pek çok kanun hükümlerinde de değişiklik yapmıştır. Kanunun getirdiği yenilikler;

1. Zorunlu dava şartı olarak Arabuluculuk

1 Ocak 2018 tarihinden itibaren, işçilik alacakları ve işe iade talebiyle dava açmadan önce arabuluculuğa başvurmak zorunlu hale gelmiştir. Arabulucuya başvurulmadan dava açılması durumunda, dava şartı yokluğu sebebiyle dava usulden reddedilecektir.

Arabulucu, görevlendirildiği tarihten itibaren üç hafta (zorunlu hallerde süre bir hafta uzatılabilir) içinde başvuruyu karara bağlamakla yükümlüdür. Tarafların arabuluculuk süreci sonunda anlaşmaya varması durumunda arabuluculuk toplantılarında üzerinde anlaşılan hususlar hakkında dava açmaları mümkün olmayacaktır. Ancak taraflar bu süreç sonunda anlaşmaya varamazlarsa, dava açılabilecektir.

Ancak, zorunlu arabuluculuk şartı iş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davalarında ve bunlarla ilgili tespit, itiraz ve rücu davalarında uygulanmayacaktır.

2. Kanun Yolları ile ilgili değişiklikler

Kanunun getirdiği değişiklikler neticesinde 25 Ekim 2017 tarihinden itibaren belirli kararlara karşı Yargıtay nezdinde temyiz başvurusunda bulunmak mümkün olmayacak ve Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde verilen kararlar kesin olacaktır. Bu kararlar;

• Fesih bildirimine itiraz davalarında verilen kararlar.

• İşveren tarafından toplu iş sözleşmesi veya işyeri düzenlemeleri uyarınca işçiye verilen disiplin cezalarının iptali için açılan davalarda verilen kararlar.

• 18.10.2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu kapsamında;

• İşyeri sendika temsilcisinin iş akdinin feshi ile ilgili uyuşmazlıklarda,

• İşletme toplu iş sözleşmesi yapılacak işyerlerinin aranılan niteliğe sahip olup olmadıklarına ilişkin uyuşmazlıklarda,

• Uygulanmakta olan bir toplu iş sözleşmesinin yorumundan doğan uyuşmazlıklarda,

• Grev veya lokavtın kanun dışı olup olmadığının tespiti hususunda verilen kararlar.

Eski Kanunun kanun yoluna başvuru süreleri açısından öngördüğü sekiz günlük süre yürürlükten kaldırılmış olup, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun öngördüğü ilamın taraflara tebliğiyle işlemeye başlayan iki haftalık istinaf kanun yoluna başvuru süresi iş yargısında da geçerli olacaktır. Buna paralel olarak temyiz kanun yoluna başvuru süresi de iki hafta olacak ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının taraflara tebliğinden itibaren işlemeye başlayacaktır.

3. Zamanaşımı ile ilgili değişiklikler

25.10.2017 tarihine kadar iş sözleşmesinden kaynaklanan belirli alacaklar için Türk Borçlar Kanunundaki on yıllık genel zamanaşımı süresi uygulanmaktaydı. Yapılan değişilikler ile özel bir düzenleme getirilerek belirli alacaklar için zamanaşımı süresi beş yıl olarak düzenlenmiştir. Bu alacak kalemleri;

• Kıdem tazminatı,

• Yıllık izin ücreti,

• İhbar tazminatı,

• Kötü niyet tazminatı,

• Eşit davranma ilkesine aykırı fesihten doğan tazminat

4. Yetkili Mahkeme

İş mahkemelerinde açılacak davalarda yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi ile işin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesidir. Davalının birden fazla olması durumunda, bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesi de yetkili olacaktır.

İş kazasından doğan tazminat davalarında ise iş kazasının veya zararın meydana geldiği yer ile zarar gören işçinin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir.

Sonuç : 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu 25 Ekim 2017 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanun zorunlu arabuluculuk, temyiz edilemeyen kararlar ve çeşitli işçilik alacakları için daha kısa zamanaşımı süreleri gibi iş mevzuatına ilişkin olarak köklü değişiklikler öngörmektedir. Söz konusu değişikliklerle birlikte iş mahkemelerinin ve Yargıtay'ın iş uyuşmazlıklarına dair iş yükünün hafifletilmesi amaçlanmaktadır.